Maartje Bonarius: “Circus is nog steeds mijn taal”

Van Salto naar Rolstoel

De liefde voor circus werd me met de paplepel ingegoten. Als kind trad ik iedere zomervakantie op door heel Frankrijk met mijn ouders, broer en hond in het mini-familiecircus “Circus Bonarius”™. Op die manier reisden we van camping naar camping in een oude brandweerbus. Ook buiten de vakanties was ik de hele dag bezig met dansjes, toneelstukken en acrobatiek. Inmiddels speel ik met mijn eigen gezelschap Tall Tales Company in de Nederlandse theaters en op festivals in heel Europa. Nog altijd is mijn lijf de manier waarop ik het makkelijkst communiceer, is circus mijn taal.

Vijfenhalf jaar geleden kreeg ik door een verzwikte enkel een zenuwstelselaandoening, CRPS. Plots ging ik van constante beweging naar noodgedwongen stilzitten. Van salto naar rolstoel. Van dingen voordoen naar met woorden proberen uit te leggen wat ik bedoel. Ik heb het altijd vreemd gevonden dat je als bewegingskunstenaar zo vaak wordt beoordeeld op je talent om met woorden uit te leggen wat je doet en waarom. Nu, als circusregisseur in een rolstoel, heb ik daarin geen andere keus.

Maar hoe doe je dat als circus al je leven lang letterlijk je taal is? Met vallen en opstaan? Zoals het leren van een salto? Uitproberen, afkijken, tips krijgen, vallen, zelfvertrouwen opbouwen en iemand naast je hebben die je vangt? Het is zoveel makkelijker om te laten zien hoe een truc precies werkt of welke intentie een beweging moet hebben dan om het te beschrijven. Woorden schieten vaak te kort, terwijl een beweging alles al zegt. Vaak probeer ik iets uit te leggen, maar weet ik de woorden niet te vinden, en vindt de ander het moeilijk om me te begrijpen.

Alsof ik ineens Japans moet spreken en me niet met handen en voeten mag uitdrukken. Ik ben dan ook enorm dankbaar dat de artiesten waarmee ik werk het geduld hebben om mijn eerste hakkelende poging te vertalen, zodat ik die zinnen langzaam kan verhelderen en er zelfs een verhaal ontstaat dat het verbale ontstijgt. Dan ga je toch weer geloven dat je misschien ooit weer een salto maakt; maar dan wel met woorden, dat wel.

 

📸 Laura-anne Grimbergen, Piet van Steen
Terug naar nieuwsoverzicht